Je verliest een dierbare, maar moet direct aan de slag om de uitvaart te regelen. En is de uitvaart voorbij, dan moet je eigenlijk meteen weer aan het werk, tenzij je je zelf verlof opneemt. Zo gaat het op de meeste werkplekken, want rouwverlof, dat bestaat (nog) niet. En voor sommige mensen is dat ook helemaal geen probleem: die vinden het fijn om weer aan de slag te gaan. Afleiding, structuur, regelmaat – dat kan helpen in rouw. Maar veel mensen hebben ruimte en tijd nodig om simpelweg dingen te regelen, te doorleven wat er gebeurd is of te herstellen (want rouw kan fysieke en mentale sporen nalaten) – om te rouwen. Daar geen ruimte voor maken, kan ernstige gevolgen hebben. Mede daarom pleit ik voor rouwverlof.
Wel bij leven, niet bij dood
Als je zwanger bent, krijg je verlof (en terecht!): zwangerschapsverlof en bevallingsverlof. Om rust te nemen, je voor te bereiden, voor je baby te zorgen, te herstellen en bij te komen. Ook vaders krijgen tegenwoordig verlof. Nieuw leven wordt gevierd en we snappen allemaal dat zo’n life-event vraagt om tijd en ruimte. Waarom zien we dat dan niet bij de beëindiging van een leven, dat ook een levensgebeurtenis is met grote impact op het dagelijkse leven? Is de dood nog steeds zo’n taboe of is er meer aan de hand?

Rouw wordt niet erkend
Daar zit meteen een belangrijk argument voor mij om wel rouwverlof in te voeren: erkenning, een begrip dat in mijn werk veel terug komt. Ja, je kunt je soms ziek melden als je fysiek en/of mentaal niet in staat bent om te werken na een verlies. Maar dat kan consequenties hebben: sommige werkgevers hebben bonussen voor medewerkers die zich nooit ziek melden bijvoorbeeld. Maar als je langdurig ziek bent, moet je je bij de bedrijfsarts melden of word je zelfs gekort op je inkomen. Terwijl: je bent niet ziek. Je rouwt. Rouwverlof is een erkenning voor dat wat jij meemaakt: het is logisch dat je even niet kunt werken, minder werkt of anders werkt. Officieel verlof verlaagt de drempel om aan te geven dat het even niet meer gaat.
Waarom geen rouwverlof?
Toch heb ik ook mijn twijfels over het initiatief voor wettelijk rouwverlof dat er nu ligt. Enerzijds heeft dat te maken met de krappe omschrijving: het gaat over rouw bij partner- of kinderverlies. Daarmee ga je voorbij aan de impact op broers, zussen, kleinkinderen, grootouders, beste vrienden of vriendinnen en wie nog meer die een dierbare verliezen. En dat is ook het lastige: ik snap ook dat je het moet afkaderen, want waar leg je dán de grens? Hoe groter de doelgroep, hoe angstiger de werkgever voor misbruik van de regeling.
Daarom pleit ik voor maatwerk vanuit goed werkgeverschap. Kijk naar wat iemand nodig heeft om zo snel mogelijk weer goed te kunnen functioneren. Denk mee en stel je begripvol op.
Waar kun je als werkgever rekening mee houden?
Er zijn verschillende dingen die je als werkgever kunt doen om het voor een rouwende fijner te maken op de werkvloer. Hieronder bespreek ik er een aantal:
- Verdiep je in de fysieke gevolgen van rouw, zodat je beter begrijpt wat er gebeurt.
- Stel je als werkgever flexibel op: het is niet alles of niets. Een werknemer kan ook gedeeltelijk weer aan het werk gaan, tijdelijk vanuit huis werken of tijdelijk bepaalde taken laten vallen. Dat voorkomt dat iemand geheel uitvalt.
- Ben open minded. Rouw is rouw en dat is voor iedereen anders. Voor de een is het verlies van een beste vriend hetzelfde als het verlies van een zus voor een ander. Vergelijk dus ook niet. Want die ene collega die meteen aan het werk ging, krijgt misschien later alsnog problemen.
- Ben niet argwanend. Veel werkgevers zijn huiverig voor rouwverlof, omdat ze bang zijn dat er misbruik van wordt gemaakt. Maar onthoud dat sommige werknemer juist graag willen werken, om de eerder genoemde redenen. Ga uit van de goede bedoelingen. Wantrouwen kan ervoor zorgen dat iemand te snel weer aan de slag gaat, met alle gevolgen van dien.
- Maak rouw bespreekbaar. Dit is echt een groot deel van de oplossing. Bespreek hoe je als werkgever kijkt naar rouw, praat met medewerkers, vraag naar hun ideeën en behoeften. Die duidelijkheid helpt als het eenmaal zover is dat iemand te maken krijgt met rouw. Bovendien laat je zien dat je je werknemers en rouw serieus neemt.
Meer weten?
Ik bied een training voor werkgevers waar ik dieper op dit onderwerp inga. Bovendien ben ik te boeken als spreker over de impact van rouw.