De feestdagen kunnen extra moeilijk zijn als je een dierbare hebt verloren. Het maakt niet uit of dat recentelijk gebeurde of dat je verlies van langer geleden is – die lege stoel aan tafel kan confronterend zijn en pijnlijk. Niet alleen het gemis is verdrietig, maar er kunnen ook andere uitdagingen zijn. De rolverdeling in de familie klopt bijvoorbeeld niet meer, waardoor iedereen z’n plek moet vinden en de uitdaging dus niet alleen die ene lege stoel is. Of je hebt ineens niemand meer om kerst mee te vieren en je voelt je eenzaam. Het is dus niet gek als jij een beetje opziet tegen kerst. Laat je daarom niet gek maken door de boodschap dat het ’the most wonderful time of the year’ moet zijn en focus op wat jij nodig hebt om deze feestdagen goed door te komen. Ik geef je vijf tips om je op weg te helpen.
1. Zet je masker af
Vaak vinden we de feestdagen moeilijk (soms ook zonder rouw), omdat het allemaal ‘gezellig’ (merry, jolly, joyful, falalalalala) moet zijn. Die verwachtingen zorgen voor druk en spanning. Extra moeilijk als je je gewoon niet zo fijn voelt, maar überhaupt niet wenselijk: dat is toch niet waar de feestdagen om zouden moeten gaan? Wees dus eerlijk. In de eerste plaats naar jezelf, maar ook naar je omgeving. Hoe voel je je? Wat vind je lastig? Waar heb je behoefte aan?
2. Houd vast aan tradities
Die lege stoel kan confronterend zijn: het gemis wordt versterkt, omdat de afwezigheid zo duidelijk is. Maar hoe kun je toch een plaatsje creëren voor je overleden dierbare? Dat kan door diegene actief te herinneren of te eren. Dat kan door bestaande tradities in ere te houden of door een ritueel te vormen. Zo blijf je in verbinding met je overleden dierbare. Als je het samen doet met andere nabestaanden zorg je ook voor verbinding met elkaar.
3. Laat los voor verbinding met jezelf
Naast vasthouden aan tradities of aan de verbinding met je overleden dierbare is het ook belangrijk om verbinding te houden met jezelf: waar heb jíj behoefte aan? Laat verwachtingen los, evenals overtuigingen die je niet helpen. Moest je bijvoorbeeld voor hun overlijden altijd opgedirkt naar het kerstdiner bij je ouders, terwijl jij liever in een kersttrui aan de tafel zit? Doe nu wat jij zelf fijn vindt en wees daar eerlijk over naar je omgeving.
4. Neem een moment voor jezelf
Samen herdenken kan fijn zijn, maar het kan ook prettig zijn om even zelf een momentje te hebben om ruimte te maken voor je rouw (zeker als je introvert bent). Je bent dan niet (onbewust) bezig met de gevoelens voor anderen, maar kunt zelf even stilstaan bij je gemis. Ga naar de begraafplaats als die er is, brand een kaarsje of kijk foto’s terug.
5. Zoek hulp of contact met gelijkgestemden
Merk je dat je vastloopt of heb je behoefte aan handvatten of gewoon een luisterend oor? Dan is rouwbegeleiding misschien iets voor jou. Naast persoonlijke begeleiding kun je in de decembermaand gebruik maken van het speciale aanbod van good mourning:
- A december to remember: ontvang iedere dag een mail met een tip, een steunende boodschap, een opdracht, een oefening of een inspirerende quote. Zo maak je iedere dag bewust ruimte voor je rouw en voel je je gesteund.
Klik hier voor een voorbeeldmail. - Online bijeenkomst met gelijkgestemden: tijdens Kerstgemis live staan we samen stil bij ons verlies en onze behoeften en herdenken we onze dierbare.
Laat je niet gek maken door reclames of social media posts met het zogenaamde ideale plaatje van een lachende familie aan een volle kersttafel: voor veel mensen is dit niet de realiteit. Financiële problemen, verbroken relaties, overlijdens, ernstige ziekten en andere oorzaken zorgen ervoor dat het niet voor iedereen een fijne periode is. Zorg goed voor jezelf en weet: je bent niet alleen.